Wymagania edukacyjne

• • • Wymagania edukacyjne: Historia IV-VIII
    • Wymagania edukacyjne: Technika
    • Wymagania edukacyjne - edukacja wczesnoszkolna kl. II
    • Wymagania edukacyjne - przyroda
    • Wymagania edukacyjne - edukacja wczesnoszkolna kl III 2024/25
    • Wymagania edukacyjne - religia - klasy I - VIII
    • Edukacja wczesnoszkolna klasa I - 2024/25
    • wymagania edukacyjne z języka polskiego
    • Wymagania edukacyjne - język angielski - klasy I - VIII
    • wymagania edukacyjne z plastyki klasa IV-VII
    • Wymagania edukacyjne z muzyki w klasie IV -VII
    • Wymagania edukacyjne - zajęcia komputerowe - kl. II
    • Wymagania edukacyjne - Wychowanie Fizyczne
    • Wymagania edukacyjne WOS kl.VIII
    • Wymagania edukacyjne z języka polskiego w kl. VII - VIII
    • Wymagania z geografii V-VIII
    • język niemiecki wymagania edukacyjne IV-VIII
    • Wymagania edukacyjne z fizyki VIII kl
    • Wymagania edukacyjne - matematyka
    • Wymagania edukacyjne fizyka VII kl
    • Wymagania edukacyjne z chemii klasa VII i VIII
    • Wymagania edukacyjne z biologii.
    • Wymagania edukacyjne z informatyki dla klas 4-8
    • Wymagania edukacyjne z Edukacji dla bezpieczeństwa
    • Tekstowa podstrona

• • • • Wymagania edukacyjne z fizyki VIII kl

      • Wymagania edukacyjne

        Kursywą oznaczono treści dodatkowe.

         

        Wymagania na poszczególne oceny
        konieczne	podstawowe	rozszerzające	dopełniające
        dopuszczający	dostateczny	dobry	bardzo dobry
        I	II	III	IV
        OZDZIAŁ I. ELEKTROSTATYKA i PRĄD ELEKTRYCZNY
        Uczeń •   demonstruje zjawisko elektryzowania ciał przez potarcie •   wymienia rodzaje ładunków elektry-cznych •   wyjaśnia, jakie ładunki się odpychają, a jakie przyciągają •   podaje jednostkę ładunku •       demonstruje zjawisko elektryzowania ciał przez dotyk ciałem naelektryzowanym •   podaje jednostkę ładunku elektrycznego •   podaje przykłady przewodników i izo-latorów •   rozróżnia materiały, dzieląc je na przewodniki i izolatory •   wykazuje doświadczalnie, że ciało naelektryzowane przyciąga drobne przedmioty nienaelektryzowane •   wymienia źródła napięcia •   stwierdza, że prąd elektryczny płynie tylko w obwodzie zamkniętym •   podaje przykłady praktycznego wyko-rzystania przepływu prądu w cieczach •   podaje przykłady przepływu prądu w zjonizowanych gazach, wykorzy-stywane lub obserwowane w życiu codziennym •   wyjaśnia, jak należy się zachowywać w czasie burzy •   wymienia jednostki napięcia i natężenia prądu •   rozróżnia wielkości dane i szukane •   wskazuje formy energii, na jakie jest zamieniana energia elektryczna •   wyjaśnia, w jaki sposób oblicza się pracę prądu elektrycznego •   wyjaśnia, w jaki sposób oblicza się moc urządzeń elektrycznych •   wymienia jednostki pracy i mocy •   nazywa przyrządy służące do pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •       określa zakres pomiarowy mierników elektrycznych (woltomierza i amperomierza) •   podaje przykłady równoległego połą-czenia odbiorników energii elektrycznej	Uczeń •   opisuje budowę atomu •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko elektryzowania ciał przez potarcie •   wyjaśnia, od czego zależy siła elektry-czna występująca między naelektryzo-wanymi ciałami •   opisuje elektryzowanie ciał przez dotyk ciałem naelektryzowanym •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko elektryzowania ciał •   wyjaśnia różnicę między przewodni-kiem a izolatorem •   opisuje przemieszczanie się ładunków w przewodnikach pod wpływem oddziaływania ładunku zewnętrznego •   stosuje pojęcie indukcji elektrostatycznej •   informuje, że siły działające między cząsteczkami to siły elektryczne •   opisuje przepływ prądu w przewodnikach jako ruch elektronów •   rysuje schematy obwodów elektrycznych, stosując umowne symbole graficzne •   odróżnia kierunek przepływu prądu od kierunku ruchu elektronów •   wyjaśnia, jak powstaje jon dodatni, a jak – jon ujemny •   wyjaśnia, na czym polega przepływ prądu elektrycznego w cieczach •   wyjaśnia, na czym polega jonizacja powietrza •   wyjaśnia, na czym polega przepływ prądu elektrycznego w gazach •   definiuje napięcie elektryczne •   definiuje natężenie prądu elektrycznego •   posługuje się pojęciem mocy do obliczania pracy wykonanej (przez urządzenie) •   oblicza koszt zużytej energii elektrycznej •   porównuje pracę wykonaną w tym samym czasie przez urządzenia o różnej mocy •   określa dokładność mierników elektry-cznych (woltomierza i amperomierza) •   mierzy napięcie elektryczne i natężenie prądu, elektrycznego, włączając odpowiednio mierniki do obwodu •   podaje niepewność pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   wyjaśnia, jakie napięcie elektryczne uzyskujemy, gdy baterie połączymy szeregowo	Uczeń •   opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoi-miennych •   przelicza podwielokrotności jednostki ładunku •   stosuje zasadę zachowania ładunku do wyjaśniania zjawiska elektryzowania ciał przez potarcie •   stosuje zasadę zachowania ładunku do wyjaśniania zjawiska elektryzowania ciał przez dotyk ciałem naelektryzo-wanym •   opisuje budowę elektroskopu •   wyjaśnia, do czego służy elektroskop •   opisuje budowę metalu (przewodnika) •   wykazuje doświadczalnie różnice między elektryzowaniem metali i izolatorów •   wyjaśnia, w jaki sposób ciało naele-ktryzowane przyciąga ciało obojętne •   wyjaśnia, na czym polega zwarcie •   buduje proste obwody elektryczne według zadanego schematu •   opisuje doświadczenie wykazujące, że niektóre ciecze przewodzą prąd ele-ktryczny •   wyjaśnia, do czego służy piorunochron •   posługuje się pojęciem napięcia ele-ktrycznego jako wielkości określającej ilość energii potrzebnej do przeniesienia jednostkowego ładunku w obwodzie •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostek napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostek pracy i mocy •   przelicza dżule na kilowatogodziny, a kilowatogodziny na dżule •   stosuje do obliczeń związki między pracą i mocą prądu elektrycznego •   rozwiązuje proste zadania, wykorzy-stując wzory na pracę i moc prądu elektrycznego •   rysuje schemat obwodu służącego do pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   montuje obwód elektryczny według podanego schematu •   stosuje do pomiarów miernik uniwersalny •   oblicza moc żarówki na podstawie pomiarów •   rysuje schemat szeregowego połącze-nia odbiorników energii elektrycznej •   rysuje schemat równoległego połącze-nia odbiorników energii elektrycznej	Uczeń •   analizuje kierunek przemieszczania się elektronów podczas elektryzowania ciał przez potarcie •   bada za pomocą próbnika napięcia znak ładunku zgromadzonego na naelektryzowanym ciele •   analizuje kierunek przemieszczania się elektronów podczas elektryzowania ciał przez potarcie i dotyk •   posługuje się pojęciem ładunku elektry-cznego jako wielokrotności ładunku elementarnego •   opisuje przemieszczanie się ładunków w izolatorach pod wpływem oddziały-wania ładunku zewnętrznego •   wyjaśnia, dlaczego ciała naelektryzo-wane przyciągają nienaelektryzowane przewodniki •   wyjaśnia, dlaczego ciała naelektryzo-wane przyciągają nienaelektryzowane izolatory •   wskazuje analogie między zjawiskami, porównując przepływ prądu z przepły-wem wody •   wykrywa doświadczalnie, czy dana substancja jest izolatorem, czy prze-wodnikiem •   przewiduje wynik doświadczenia wykazującego, że niektóre ciecze przewodzą prąd elektryczny •   opisuje przesyłanie sygnałów z narządów zmysłu do mózgu •   rozwiązuje zadania, wykorzystując pojęcie pojemności akumulatora •   analizuje schemat przedstawiający wielkości natężenia prądu elektry-cznego oraz napięcia elektrycznego spotykane w przyrodzie i wykorzystywa-ne w urządzeniach elektrycznych •   analizuje schemat przedstawiający moc urządzeń elektrycznych •   analizuje koszty eksploatacji urządzeń elektrycznych o różnej mocy •   wymienia sposoby oszczędzania energii elektrycznej •   wymienia korzyści dla środowiska natu-ralnego wynikające ze zmniejszenia zużycia energii elektrycznej •   planuje doświadczenie, którego celem jest wyznaczenie mocy żarówki •   projektuje tabelę pomiarów •   zapisuje wynik pomiaru, uwzględniając niepewność pomiaru •   uzasadnia, że przez odbiorniki połączo-ne szeregowo płynie prąd o takim samym natężeniu •   wyjaśnia, że napięcia elektryczne na odbiornikach połączonych szeregowo sumują się •   wyjaśnia, dlaczego przy równoległym łączeniu odbiorników jest na nich jednakowe napięcie elektryczne •   wyjaśnia, dlaczego przy równoległym łączeniu odbiorników prąd z głównego przewodu rozdziela się na poszcze-gólne odbiorniki (np. posługując się analogią hydrodynamiczną)
        •   ROZDZIAŁ II. ELEKTRYCZNOŚĆ i MAGNETYZM
        Uczeń •   opisuje sposób obliczania oporu ele-ktrycznego •   podaje jednostkę oporu elektrycznego •   mierzy napięcie elektryczne i natężenie prądu elektrycznego •   zapisuje wyniki pomiaru napięcia elektry-cznego i natężenia prądu elektrycznego w tabeli •   odczytuje dane z wykresu zależności I(U) •   podaje wartość napięcia skutecznego w domowej sieci elektrycznej •   wymienia rodzaje energii, na jakie zamieniana jest energia elektryczna •   wymienia miejsca (obiekty), którym szczególnie zagrażają przerwy w dosta-wie energii •   wyjaśnia, do czego służą bezpieczniki i co należy zrobić, gdy bezpiecznik rozłączy obwód elektryczny •   informuje, że każdy magnes ma dwa bieguny •   nazywa bieguny magnetyczne magne-sów stałych •   informuje, że w żelazie występują do-meny magnetyczne •   podaje przykłady zastosowania mag-nesów •   demonstruje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu •   opisuje budowę elektromagnesu •   podaje przykłady zastosowania elektro-magnesów •   informuje, że magnes działa na prze-wodnik z prądem siłą magnetyczną •   podaje przykłady zastosowania silników zasilanych prądem stałym	Uczeń •   informuje, że natężenie prądu płyną-cego przez przewodnik (przy stałej temperaturze) jest proporcjonalne do przyłożonego napięcia •   oblicza natężenie prądu elektrycznego lub napięcie elektryczne, posługując się proporcjonalnością prostą •   buduje obwód elektryczny •   oblicza opór elektryczny, wykorzystując wyniki pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   oblicza opór elektryczny na podstawie wykresu zależności I(U) •   rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu zależności I(U) •   wyjaśnia, dlaczego nie wolno dotykać przewodów elektrycznych pod napięciem •   zapisuje dane i szukane w rozwiązywa-nych zadaniach •   wyjaśnia, do czego służą zasilacze awaryjne •   wskazuje skutki przerwania dostaw energii elektrycznej do urządzeń o kluczowym znaczeniu •   opisuje oddziaływanie magnesów •   wskazuje bieguny magnetyczne Ziemi •   opisuje działanie elektromagnesu •   wyjaśnia rolę rdzenia w elektromagnesie •   opisuje budowę silnika elektrycznego	Uczeń •   posługuje się pojęciem oporu elektry-cznego jako własnością przewodnika •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostki oporu elektrycznego •   stosuje do obliczeń związek między napięciem elektrycznym a natężeniem prądu i oporem elektrycznym •   rysuje schemat obwodu elektrycznego •   sporządza wykres zależności natężenia prądu elektrycznego od napięcia elektrycznego •   porównuje obliczone wartości oporu elektrycznego •   wyjaśnia, do czego służy uziemienie •   opisuje zasady postępowania przy porażeniu elektrycznym •   rozwiązuje zadania, w których konieczne jest połączenie wiadomości o przepły-wie prądu elektrycznego i o cieple •   przewiduje, czy przy danym obciążeniu bezpiecznik rozłączy obwód elektryczny •   opisuje zasadę działania kompasu •   opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu przewodnika z prądem •   opisuje wzajemne oddziaływanie magnesów z elektromagnesami •   wyjaśnia działanie silnika elektrycznego prądu stałego	Uczeń •   wyjaśnia, co jest przyczyną istnienia oporu elektrycznego •   wyjaśnia, co to jest opornik elektryczny; posługuje się jego symbolem graficznym •   planuje doświadczenie, którego celem jest wyznaczenie oporu elektrycznego •   projektuje tabelę pomiarów •   wyjaśnia, co to znaczy, że w domowej sieci elektrycznej istnieje napięcie przemienne •   rozwiązuje zadania, w których konieczne jest połączenie wiadomości o przepły-wie prądu elektrycznego ze znajomo-ścią praw mechaniki •   rozwiązuje zadania obliczeniowe, posługując się pojęciem sprawności urządzenia •   wyjaśnia, do czego służą wyłączniki różnicowoprądowe •   oblicza, czy dany bezpiecznik wyłączy prąd, znając liczbę i moc włączonych urządzeń elektrycznych •   wyjaśnia, dlaczego w pobliżu magnesu żelazo też staje się magnesem •   wyjaśnia, dlaczego nie mogą istnieć pojedyncze bieguny magnetyczne •   wyjaśnia przyczynę namagnesowania magnesów trwałych •   opisuje doświadczenie, w którym energia elektryczna zamienia się w energię mechaniczną
        •   ROZDZIAŁ III. DRGANIA i FALE
        Uczeń •   wskazuje położenie równowagi ciała w ruchu drgającym •   nazywa jednostki: amplitudy, okresu i częstotliwości •   podaje przykłady drgań mechanicznych •   mierzy czas wahnięć wahadła (np. dzie-sięciu), wykonując kilka pomiarów •   oblicza okres drgań wahadła, wykorzy-stując wynik pomiaru czasu •   informuje, że z wykresu zależności poło-żenia wahadła od czasu można odczytać amplitudę i okres drgań •   podaje przykłady fal •   odczytuje z wykresu zależności x(t) amplitudę i okres drgań •   odczytuje z wykresu zależności y(x) amplitudę i długość fali •   podaje przykłady ciał, które są źródłami dźwięków •   demonstruje dźwięki o różnych częstotli-wościach (z wykorzystaniem drgającego przedmiotu lub instrumentu muzyczne-go) •   wytwarza dźwięk głośniejszy i cichszy od danego dźwięku za pomocą dowolnego ciała drgającego lub instrumentu muzycznego •   rozróżnia: dźwięki słyszalne, ultradźwięki i infradźwięki •   stwierdza, że fala elektromagnetyczna może się rozchodzić w próżni •   stwierdza, że w próżni wszystkie rodzaje fal elektromagnetycznych rozchodzą się z jednakową prędkością •   podaje przykłady zjawiska rezonansu mechanicznego	Uczeń •   definiuje: amplitudę, okres i częstotliwość drgań •   oblicza średni czas ruchu wahadła na podstawie pomiarów •   wyznacza okres i częstotliwość drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie •   wyznacza: amplitudę, okres i częstotliwość drgań na podstawie wykresu zależności położenia od czasu •   wymienia różne rodzaje drgań •   wskazuje punkty toru, w których wahadło osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię potencjalną grawitacji •   wskazuje punkty toru, w których wahadło osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię kinetyczną •   opisuje falę, posługując się pojęciami: amplitudy, okresu, częstotliwości, pręd-kości i długości fali •   posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali •   stwierdza, że prędkość rozchodzenia się dźwięku zależy od rodzaju ośrodka •   porównuje prędkości dźwięków w różnych ośrodkach •   wymienia wielkości fizyczne, od których zależy wysokość dźwięku •   wytwarza dźwięki o częstotliwości większej i mniejszej od częstotliwości danego dźwięku za pomocą dowol-nego ciała drgającego lub instrumentu muzycznego •   wymienia wielkości fizyczne, od których zależy głośność dźwięku •   podaje przykłady źródeł: dźwięków słyszalnych, ultradźwięków i infradźwię-ków oraz ich zastosowań •   wyjaśnia, że fale elektromagnetyczne różnią się częstotliwością (i długością) •   podaje przybliżoną prędkość fal elektromagnetycznych w próżni •   informuje, że każde ciało wysyła promieniowanie cieplne •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko ugięcia fali na wodzie •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko rezonansu mechanicznego	Uczeń •   opisuje ruch okresowy wahadła matematycznego •   zapisuje wynik obliczenia jako przybliżony •   oblicza częstotliwość drgań wahadła •   opisuje ruch ciężarka zawieszonego na sprężynie •   analizuje siły działające na ciężarek zawieszony na sprężynie w kolejnych fazach jego ruchu •   wyjaśnia, dlaczego nie mierzymy czasu jednego drgania, lecz 10, 20 lub 30 drgań •   odczytuje z wykresu położenie wahadła w danej chwili (i odwrotnie) •   wyjaśnia, na jakich etapach ruchu wahadła energia potencjalna rośnie, a na jakich – maleje •   wyjaśnia, na jakich etapach ruchu wahadła energia kinetyczna rośnie, a na jakich – maleje •   wskazuje punkty toru, w których ciało osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię kinetyczną •   stosuje do obliczeń zależność między długością fali, prędkością i okresem (wraz z jednostkami) •   wyjaśnia, dlaczego dźwięk nie może się rozchodzić w próżni •   oblicza czas lub drogę pokonywaną przez dźwięk w różnych ośrodkach •   bada oscylogramy fal dźwiękowych (z wykorzystaniem różnych technik) •   porównuje dźwięki na podstawie wykresów zależności x(t) •   wyjaśnia, na czym polega echolokacja •   stosuje do obliczeń zależność między długością fali, prędkością i okresem •   informuje, że promieniowanie cieplne jest falą elektromagnetyczną •   stwierdza, że ciała ciemne pochłaniają więcej promieniowania niż ciała jasne •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko interferencji fal na wodzie •   wyjaśnia zjawisko interferencji fal •   informuje, że zjawisko dyfrakcji i interferencji dotyczy zarówno fal dźwiękowych, jak i elektromagnetycznych •   wyjaśnia zjawisko rezonansu mechanicznego	Uczeń •   wyznacza doświadczalnie kształt wykresu zależności położenia wahadła od czasu •   analizuje przemiany energii w ruchu wahadła matematycznego, stosując zasadę zachowania energii •   analizuje przemiany energii w ruchu ciała pod wpływem siły sprężystości (wagonik poruszający się bez tarcia po poziomym torze) •   wskazuje punkty toru, w których ciało osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię potencjalną sprężystości •   opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego do drugiego punktu ośrodka w przypadku fal na napiętej linie •   opisuje rozchodzenie się fali mecha-nicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii •   opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego do drugiego punktu ośrodka podczas rozchodzenia się fal dźwiękowych w powietrzu •   opisuje sposoby wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych, głośni-kach itd. •   samodzielnie przygotowuje komputer do obserwacji oscylogramów dźwięków •   rysuje wykresy fal dźwiękowych różniących się wysokością •   nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promie-niowanie nadfioletowe, promieniowa-nie rentgenowskie i promieniowanie gamma) •   podaje przykłady zastosowania różnych rodzajów fal elektromagnety-cznych •   informuje, że częstotliwość fali wysyłanej przez ciało zależy od jego temperatury •   wyjaśnia, jakie ciała bardziej się nagrzewają, jasne czy ciemne •   wyjaśnia zjawisko efektu cieplarnianego •   wyjaśnia zjawisko dyfrakcji fali •   wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnetycznych •   wyjaśnia rolę rezonansu w konstrukcji i działaniu instrumentów muzycznych •   podaje przykłady rezonansu fal elektro-magnetycznych
        ROZDZIAŁ IV. OPTYKA
        Uczeń •   wymienia przykłady ciał, które są źródłami światła •   wyjaśnia, co to jest promień światła •   wymienia rodzaje wiązek światła •   wyjaśnia, dlaczego widzimy •   wskazuje w otoczeniu ciała przezroczy-ste i nieprzezroczyste •   wskazuje kąt padania i kąt załamania światła •   wskazuje sytuacje, w jakich można obserwować załamanie światła •   wskazuje oś optyczną soczewki •   rozróżnia po kształcie soczewki skupiającą i rozpraszającą •   wskazuje praktyczne zastosowania soczewek •   posługuje się lupą •   rysuje symbol soczewki i oś optyczną, zaznacza ogniska •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez soczewkę oka •   opisuje budowę aparatu fotograficznego •   wymienia cechy obrazu otrzymywanego w aparacie fotograficznym •   posługuje się pojęciami kąta padania i kąta odbicia światła •   rysuje dalszy bieg promieni świetlnych padających na zwierciadło, zaznacza kąt padania i kąt odbicia światła •   wymienia zastosowania zwierciadeł płaskich •   opisuje zwierciadło wklęsłe •   wymienia zastosowania zwierciadeł wklęsłych •   opisuje zwierciadło wypukłe •   wymienia zastosowania zwierciadeł wypukłych •   opisuje światło białe jako mieszaninę barw (fal o różnych częstotliwościach) •   wymienia podstawowe barwy światła •   informuje, w jaki sposób uzyskuje się barwy w telewizji kolorowej i monito-rach komputerowych	Uczeń •   demonstruje zjawisko prostoliniowego rozchodzenia się światła •   opisuje doświadczenie, w którym można otrzymać cień i półcień •   opisuje budowę i zasadę działania kamery obskury •   opisuje różnice między ciałem przezroczy-stym a ciałem nieprzezroczystym •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko załamania światła •   demonstruje zjawisko załamania światła na granicy ośrodków •   posługuje się pojęciami: ogniska i ogniskowej soczewki •   oblicza zdolność skupiającą soczewki •   tworzy na ekranie ostry obraz przedmiotu za pomocą soczewki skupiającej, odpowiednio dobierając doświadczal-nie położenie soczewki i przedmiotu •   nazywa cechy obrazu wytworzonego przez soczewkę, gdy odległość przed-miotu od soczewki jest większa od jej ogniskowej •   rysuje promienie konstrukcyjne (wycho-dzące z przedmiotu ustawionego przed soczewką) •   nazywa cechy uzyskanego obrazu •   wymienia cechy obrazu tworzonego przez soczewkę rozpraszającą •   wyjaśnia, dlaczego jest możliwe ostre widzenie przedmiotów dalekich i bliskich •   wyjaśnia rolę źrenicy oka •   bada doświadczalnie zjawisko odbicia światła •   nazywa cechy obrazu powstałego w zwierciadle płaskim •   posługuje się pojęciami ogniska i ogniskowej zwierciadła •   opisuje skupianie się promieni w zwierciadle wklęsłym •   posługuje się pojęciami ogniska pozornego i ogniskowej zwierciadła •   wymienia zastosowania lunety •   wymienia zastosowania mikroskopu •   demonstruje rozszczepienie światła białego w pryzmacie (jako potwierdzenie, że światło białe jest mieszaniną barw) •   opisuje światło lasera jako światło jednobarwne •   demonstruje brak rozszczepienia światła lasera w pryzmacie (jako potwierdzenie, że światło lasera jest jednobarwne) •   informuje, że dodając trzy barwy: niebieską, czerwoną i zieloną, w różnych proporcjach, możemy otrzymać światło o dowolnej barwie •   informuje, że z podstawowych kolorów farb uzyskuje się barwy w druku i drukarkach komputerowych	Uczeń •   przedstawia graficznie tworzenie cienia i półcienia (przy zastosowaniu jednego lub dwóch źródeł światła) •   rozwiązuje zadania, wykorzystując własności trójkątów podobnych •   opisuje jakościowo zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków różniących się prędkością rozchodzenia się światła •   rysuje dalszy bieg promieni padających na soczewkę równolegle do jej osi optycznej •   porównuje zdolności skupiające soczewek na podstawie znajomości ich ogniskowych (i odwrotnie) •   opisuje doświadczenie, w którym za pomocą soczewki skupiającej otrzymu-jemy na ekranie ostry obraz przedmiotu •   wyjaśnia zasadę działania lupy •   rysuje konstrukcyjnie obraz tworzony przez lupę •   nazywa cechy obrazu wytworzonego przez lupę •   rysuje konstrukcyjnie obraz tworzony przez soczewkę rozpraszającą •   wyjaśnia pojęcia dalekowzroczności i krótkowzroczności •   porównuje działanie oka i aparatu fotograficznego •   wyjaśnia działanie światełka odblaskowego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy pozorne wytworzone w zwierciadle płaskim •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez zwierciadła wklęsłe •   opisuje bieg promieni odbitych od zwierciadła wypukłego •   demonstruje powstawanie obrazów za pomocą zwierciadła wypukłego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wypukłe •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez zwierciadła wypukle •   opisuje budowę lunety •   opisuje budowę mikroskopu •   opisuje zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu •   wymienia barwę światła, która po przej-ściu przez pryzmat najmniej odchyla się od pierwotnego kierunku, oraz barwę, która odchyla się najbardziej •   wymienia zjawiska obserwowane w przyrodzie, a powstałe w wyniku rozszczepienia światła •   bada za pomocą pryzmatu, czy światło, które widzimy, powstało w wyniku zmieszania barw •   informuje, że z połączenia światła niebieskiego i zielonego otrzymujemy cyjan, a z połączenia światła niebies-kiego i czerwonego – magentę •   wymienia podstawowe kolory farb	Uczeń •   wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym •   buduje kamerę obskurę i wyjaśnia, do czego ten wynalazek służył w przeszłości •   wyjaśnia, dlaczego niektóre ciała wydają się jaśniejsze, a inne ciemniejsze •   rysuje bieg promienia przechodzącego z jednego ośrodka przezroczystego do drugiego (jakościowo, znając prędkość rozchodzenia się światła w tych ośrod-kach); wskazuje kierunek załamania •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko fatamorgany •   opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących przez soczewki skupiającą i rozpraszającą •   rozróżnia soczewki skupiające i rozpra-szające, znając ich zdolności skupiające •   wyjaśnia pojęcia obrazu rzeczywistego i obrazu pozornego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzo-ne przez soczewkę w sytuacjach nietypowych (z zastosowaniem skali) •   rozwiązuje zadania dotyczące tworze-nia obrazu przez soczewkę rozpraszającą (metodą graficzną, z zastosowaniem skali) •   wyjaśnia, w jaki sposób w oczach różnych zwierząt powstaje ostry obraz •   opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła płaskiego •   opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej •   wyjaśnia powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim (wykorzystując prawo odbicia) •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła wklęsłego •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła wypukłego •   opisuje powstawanie obrazu w lunecie •   opisuje powstawanie obrazu w mikroskopie •   porównuje obrazy uzyskane w lunecie i mikroskopie •   wyjaśnia, z czego wynika barwa nieprzezroczystego przedmiotu •   wyjaśnia, z czego wynika barwa ciała przezroczystego •   wyjaśnia mechanizm widzenia barw •   odróżnia mieszanie farb od składania barw światła

         

        Przedmiotowy system oceniania (propozycja)

         

        Kursywą oznaczono treści dodatkowe.

         

         

         

        Wymagania na poszczególne oceny
        konieczne	podstawowe	rozszerzające	dopełniające
        dopuszczający	dostateczny	dobry	bardzo dobry
        I	II	III	IV
        OZDZIAŁ I. ELEKTROSTATYKA i PRĄD ELEKTRYCZNY
        Uczeń •   demonstruje zjawisko elektryzowania ciał przez potarcie •   wymienia rodzaje ładunków elektry-cznych •   wyjaśnia, jakie ładunki się odpychają, a jakie przyciągają •   podaje jednostkę ładunku •       demonstruje zjawisko elektryzowania ciał przez dotyk ciałem naelektryzowanym •   podaje jednostkę ładunku elektrycznego •   podaje przykłady przewodników i izo-latorów •   rozróżnia materiały, dzieląc je na przewodniki i izolatory •   wykazuje doświadczalnie, że ciało naelektryzowane przyciąga drobne przedmioty nienaelektryzowane •   wymienia źródła napięcia •   stwierdza, że prąd elektryczny płynie tylko w obwodzie zamkniętym •   podaje przykłady praktycznego wyko-rzystania przepływu prądu w cieczach •   podaje przykłady przepływu prądu w zjonizowanych gazach, wykorzy-stywane lub obserwowane w życiu codziennym •   wyjaśnia, jak należy się zachowywać w czasie burzy •   wymienia jednostki napięcia i natężenia prądu •   rozróżnia wielkości dane i szukane •   wskazuje formy energii, na jakie jest zamieniana energia elektryczna •   wyjaśnia, w jaki sposób oblicza się pracę prądu elektrycznego •   wyjaśnia, w jaki sposób oblicza się moc urządzeń elektrycznych •   wymienia jednostki pracy i mocy •   nazywa przyrządy służące do pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •       określa zakres pomiarowy mierników elektrycznych (woltomierza i amperomierza) •   podaje przykłady równoległego połą-czenia odbiorników energii elektrycznej	Uczeń •   opisuje budowę atomu •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko elektryzowania ciał przez potarcie •   wyjaśnia, od czego zależy siła elektry-czna występująca między naelektryzo-wanymi ciałami •   opisuje elektryzowanie ciał przez dotyk ciałem naelektryzowanym •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko elektryzowania ciał •   wyjaśnia różnicę między przewodni-kiem a izolatorem •   opisuje przemieszczanie się ładunków w przewodnikach pod wpływem oddziaływania ładunku zewnętrznego •   stosuje pojęcie indukcji elektrostatycznej •   informuje, że siły działające między cząsteczkami to siły elektryczne •   opisuje przepływ prądu w przewodnikach jako ruch elektronów •   rysuje schematy obwodów elektrycznych, stosując umowne symbole graficzne •   odróżnia kierunek przepływu prądu od kierunku ruchu elektronów •   wyjaśnia, jak powstaje jon dodatni, a jak – jon ujemny •   wyjaśnia, na czym polega przepływ prądu elektrycznego w cieczach •   wyjaśnia, na czym polega jonizacja powietrza •   wyjaśnia, na czym polega przepływ prądu elektrycznego w gazach •   definiuje napięcie elektryczne •   definiuje natężenie prądu elektrycznego •   posługuje się pojęciem mocy do obliczania pracy wykonanej (przez urządzenie) •   oblicza koszt zużytej energii elektrycznej •   porównuje pracę wykonaną w tym samym czasie przez urządzenia o różnej mocy •   określa dokładność mierników elektry-cznych (woltomierza i amperomierza) •   mierzy napięcie elektryczne i natężenie prądu, elektrycznego, włączając odpowiednio mierniki do obwodu •   podaje niepewność pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   wyjaśnia, jakie napięcie elektryczne uzyskujemy, gdy baterie połączymy szeregowo	Uczeń •   opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoi-miennych •   przelicza podwielokrotności jednostki ładunku •   stosuje zasadę zachowania ładunku do wyjaśniania zjawiska elektryzowania ciał przez potarcie •   stosuje zasadę zachowania ładunku do wyjaśniania zjawiska elektryzowania ciał przez dotyk ciałem naelektryzo-wanym •   opisuje budowę elektroskopu •   wyjaśnia, do czego służy elektroskop •   opisuje budowę metalu (przewodnika) •   wykazuje doświadczalnie różnice między elektryzowaniem metali i izolatorów •   wyjaśnia, w jaki sposób ciało naele-ktryzowane przyciąga ciało obojętne •   wyjaśnia, na czym polega zwarcie •   buduje proste obwody elektryczne według zadanego schematu •   opisuje doświadczenie wykazujące, że niektóre ciecze przewodzą prąd ele-ktryczny •   wyjaśnia, do czego służy piorunochron •   posługuje się pojęciem napięcia ele-ktrycznego jako wielkości określającej ilość energii potrzebnej do przeniesienia jednostkowego ładunku w obwodzie •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostek napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostek pracy i mocy •   przelicza dżule na kilowatogodziny, a kilowatogodziny na dżule •   stosuje do obliczeń związki między pracą i mocą prądu elektrycznego •   rozwiązuje proste zadania, wykorzy-stując wzory na pracę i moc prądu elektrycznego •   rysuje schemat obwodu służącego do pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   montuje obwód elektryczny według podanego schematu •   stosuje do pomiarów miernik uniwersalny •   oblicza moc żarówki na podstawie pomiarów •   rysuje schemat szeregowego połącze-nia odbiorników energii elektrycznej •   rysuje schemat równoległego połącze-nia odbiorników energii elektrycznej	Uczeń •   analizuje kierunek przemieszczania się elektronów podczas elektryzowania ciał przez potarcie •   bada za pomocą próbnika napięcia znak ładunku zgromadzonego na naelektryzowanym ciele •   analizuje kierunek przemieszczania się elektronów podczas elektryzowania ciał przez potarcie i dotyk •   posługuje się pojęciem ładunku elektry-cznego jako wielokrotności ładunku elementarnego •   opisuje przemieszczanie się ładunków w izolatorach pod wpływem oddziały-wania ładunku zewnętrznego •   wyjaśnia, dlaczego ciała naelektryzo-wane przyciągają nienaelektryzowane przewodniki •   wyjaśnia, dlaczego ciała naelektryzo-wane przyciągają nienaelektryzowane izolatory •   wskazuje analogie między zjawiskami, porównując przepływ prądu z przepły-wem wody •   wykrywa doświadczalnie, czy dana substancja jest izolatorem, czy prze-wodnikiem •   przewiduje wynik doświadczenia wykazującego, że niektóre ciecze przewodzą prąd elektryczny •   opisuje przesyłanie sygnałów z narządów zmysłu do mózgu •   rozwiązuje zadania, wykorzystując pojęcie pojemności akumulatora •   analizuje schemat przedstawiający wielkości natężenia prądu elektry-cznego oraz napięcia elektrycznego spotykane w przyrodzie i wykorzystywa-ne w urządzeniach elektrycznych •   analizuje schemat przedstawiający moc urządzeń elektrycznych •   analizuje koszty eksploatacji urządzeń elektrycznych o różnej mocy •   wymienia sposoby oszczędzania energii elektrycznej •   wymienia korzyści dla środowiska natu-ralnego wynikające ze zmniejszenia zużycia energii elektrycznej •   planuje doświadczenie, którego celem jest wyznaczenie mocy żarówki •   projektuje tabelę pomiarów •   zapisuje wynik pomiaru, uwzględniając niepewność pomiaru •   uzasadnia, że przez odbiorniki połączo-ne szeregowo płynie prąd o takim samym natężeniu •   wyjaśnia, że napięcia elektryczne na odbiornikach połączonych szeregowo sumują się •   wyjaśnia, dlaczego przy równoległym łączeniu odbiorników jest na nich jednakowe napięcie elektryczne •   wyjaśnia, dlaczego przy równoległym łączeniu odbiorników prąd z głównego przewodu rozdziela się na poszcze-gólne odbiorniki (np. posługując się analogią hydrodynamiczną)
        •   ROZDZIAŁ II. ELEKTRYCZNOŚĆ i MAGNETYZM
        Uczeń •   opisuje sposób obliczania oporu ele-ktrycznego •   podaje jednostkę oporu elektrycznego •   mierzy napięcie elektryczne i natężenie prądu elektrycznego •   zapisuje wyniki pomiaru napięcia elektry-cznego i natężenia prądu elektrycznego w tabeli •   odczytuje dane z wykresu zależności I(U) •   podaje wartość napięcia skutecznego w domowej sieci elektrycznej •   wymienia rodzaje energii, na jakie zamieniana jest energia elektryczna •   wymienia miejsca (obiekty), którym szczególnie zagrażają przerwy w dosta-wie energii •   wyjaśnia, do czego służą bezpieczniki i co należy zrobić, gdy bezpiecznik rozłączy obwód elektryczny •   informuje, że każdy magnes ma dwa bieguny •   nazywa bieguny magnetyczne magne-sów stałych •   informuje, że w żelazie występują do-meny magnetyczne •   podaje przykłady zastosowania mag-nesów •   demonstruje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu •   opisuje budowę elektromagnesu •   podaje przykłady zastosowania elektro-magnesów •   informuje, że magnes działa na prze-wodnik z prądem siłą magnetyczną •   podaje przykłady zastosowania silników zasilanych prądem stałym	Uczeń •   informuje, że natężenie prądu płyną-cego przez przewodnik (przy stałej temperaturze) jest proporcjonalne do przyłożonego napięcia •   oblicza natężenie prądu elektrycznego lub napięcie elektryczne, posługując się proporcjonalnością prostą •   buduje obwód elektryczny •   oblicza opór elektryczny, wykorzystując wyniki pomiaru napięcia elektrycznego i natężenia prądu elektrycznego •   oblicza opór elektryczny na podstawie wykresu zależności I(U) •   rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu zależności I(U) •   wyjaśnia, dlaczego nie wolno dotykać przewodów elektrycznych pod napięciem •   zapisuje dane i szukane w rozwiązywa-nych zadaniach •   wyjaśnia, do czego służą zasilacze awaryjne •   wskazuje skutki przerwania dostaw energii elektrycznej do urządzeń o kluczowym znaczeniu •   opisuje oddziaływanie magnesów •   wskazuje bieguny magnetyczne Ziemi •   opisuje działanie elektromagnesu •   wyjaśnia rolę rdzenia w elektromagnesie •   opisuje budowę silnika elektrycznego	Uczeń •   posługuje się pojęciem oporu elektry-cznego jako własnością przewodnika •   przelicza wielokrotności i podwielokro-tności jednostki oporu elektrycznego •   stosuje do obliczeń związek między napięciem elektrycznym a natężeniem prądu i oporem elektrycznym •   rysuje schemat obwodu elektrycznego •   sporządza wykres zależności natężenia prądu elektrycznego od napięcia elektrycznego •   porównuje obliczone wartości oporu elektrycznego •   wyjaśnia, do czego służy uziemienie •   opisuje zasady postępowania przy porażeniu elektrycznym •   rozwiązuje zadania, w których konieczne jest połączenie wiadomości o przepły-wie prądu elektrycznego i o cieple •   przewiduje, czy przy danym obciążeniu bezpiecznik rozłączy obwód elektryczny •   opisuje zasadę działania kompasu •   opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu przewodnika z prądem •   opisuje wzajemne oddziaływanie magnesów z elektromagnesami •   wyjaśnia działanie silnika elektrycznego prądu stałego	Uczeń •   wyjaśnia, co jest przyczyną istnienia oporu elektrycznego •   wyjaśnia, co to jest opornik elektryczny; posługuje się jego symbolem graficznym •   planuje doświadczenie, którego celem jest wyznaczenie oporu elektrycznego •   projektuje tabelę pomiarów •   wyjaśnia, co to znaczy, że w domowej sieci elektrycznej istnieje napięcie przemienne •   rozwiązuje zadania, w których konieczne jest połączenie wiadomości o przepły-wie prądu elektrycznego ze znajomo-ścią praw mechaniki •   rozwiązuje zadania obliczeniowe, posługując się pojęciem sprawności urządzenia •   wyjaśnia, do czego służą wyłączniki różnicowoprądowe •   oblicza, czy dany bezpiecznik wyłączy prąd, znając liczbę i moc włączonych urządzeń elektrycznych •   wyjaśnia, dlaczego w pobliżu magnesu żelazo też staje się magnesem •   wyjaśnia, dlaczego nie mogą istnieć pojedyncze bieguny magnetyczne •   wyjaśnia przyczynę namagnesowania magnesów trwałych •   opisuje doświadczenie, w którym energia elektryczna zamienia się w energię mechaniczną
        •   ROZDZIAŁ III. DRGANIA i FALE
        Uczeń •   wskazuje położenie równowagi ciała w ruchu drgającym •   nazywa jednostki: amplitudy, okresu i częstotliwości •   podaje przykłady drgań mechanicznych •   mierzy czas wahnięć wahadła (np. dzie-sięciu), wykonując kilka pomiarów •   oblicza okres drgań wahadła, wykorzy-stując wynik pomiaru czasu •   informuje, że z wykresu zależności poło-żenia wahadła od czasu można odczytać amplitudę i okres drgań •   podaje przykłady fal •   odczytuje z wykresu zależności x(t) amplitudę i okres drgań •   odczytuje z wykresu zależności y(x) amplitudę i długość fali •   podaje przykłady ciał, które są źródłami dźwięków •   demonstruje dźwięki o różnych częstotli-wościach (z wykorzystaniem drgającego przedmiotu lub instrumentu muzyczne-go) •   wytwarza dźwięk głośniejszy i cichszy od danego dźwięku za pomocą dowolnego ciała drgającego lub instrumentu muzycznego •   rozróżnia: dźwięki słyszalne, ultradźwięki i infradźwięki •   stwierdza, że fala elektromagnetyczna może się rozchodzić w próżni •   stwierdza, że w próżni wszystkie rodzaje fal elektromagnetycznych rozchodzą się z jednakową prędkością •   podaje przykłady zjawiska rezonansu mechanicznego	Uczeń •   definiuje: amplitudę, okres i częstotliwość drgań •   oblicza średni czas ruchu wahadła na podstawie pomiarów •   wyznacza okres i częstotliwość drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie •   wyznacza: amplitudę, okres i częstotliwość drgań na podstawie wykresu zależności położenia od czasu •   wymienia różne rodzaje drgań •   wskazuje punkty toru, w których wahadło osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię potencjalną grawitacji •   wskazuje punkty toru, w których wahadło osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię kinetyczną •   opisuje falę, posługując się pojęciami: amplitudy, okresu, częstotliwości, pręd-kości i długości fali •   posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali •   stwierdza, że prędkość rozchodzenia się dźwięku zależy od rodzaju ośrodka •   porównuje prędkości dźwięków w różnych ośrodkach •   wymienia wielkości fizyczne, od których zależy wysokość dźwięku •   wytwarza dźwięki o częstotliwości większej i mniejszej od częstotliwości danego dźwięku za pomocą dowol-nego ciała drgającego lub instrumentu muzycznego •   wymienia wielkości fizyczne, od których zależy głośność dźwięku •   podaje przykłady źródeł: dźwięków słyszalnych, ultradźwięków i infradźwię-ków oraz ich zastosowań •   wyjaśnia, że fale elektromagnetyczne różnią się częstotliwością (i długością) •   podaje przybliżoną prędkość fal elektromagnetycznych w próżni •   informuje, że każde ciało wysyła promieniowanie cieplne •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko ugięcia fali na wodzie •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko rezonansu mechanicznego	Uczeń •   opisuje ruch okresowy wahadła matematycznego •   zapisuje wynik obliczenia jako przybliżony •   oblicza częstotliwość drgań wahadła •   opisuje ruch ciężarka zawieszonego na sprężynie •   analizuje siły działające na ciężarek zawieszony na sprężynie w kolejnych fazach jego ruchu •   wyjaśnia, dlaczego nie mierzymy czasu jednego drgania, lecz 10, 20 lub 30 drgań •   odczytuje z wykresu położenie wahadła w danej chwili (i odwrotnie) •   wyjaśnia, na jakich etapach ruchu wahadła energia potencjalna rośnie, a na jakich – maleje •   wyjaśnia, na jakich etapach ruchu wahadła energia kinetyczna rośnie, a na jakich – maleje •   wskazuje punkty toru, w których ciało osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię kinetyczną •   stosuje do obliczeń zależność między długością fali, prędkością i okresem (wraz z jednostkami) •   wyjaśnia, dlaczego dźwięk nie może się rozchodzić w próżni •   oblicza czas lub drogę pokonywaną przez dźwięk w różnych ośrodkach •   bada oscylogramy fal dźwiękowych (z wykorzystaniem różnych technik) •   porównuje dźwięki na podstawie wykresów zależności x(t) •   wyjaśnia, na czym polega echolokacja •   stosuje do obliczeń zależność między długością fali, prędkością i okresem •   informuje, że promieniowanie cieplne jest falą elektromagnetyczną •   stwierdza, że ciała ciemne pochłaniają więcej promieniowania niż ciała jasne •   opisuje doświadczenie ilustrujące zjawisko interferencji fal na wodzie •   wyjaśnia zjawisko interferencji fal •   informuje, że zjawisko dyfrakcji i interferencji dotyczy zarówno fal dźwiękowych, jak i elektromagnetycznych •   wyjaśnia zjawisko rezonansu mechanicznego	Uczeń •   wyznacza doświadczalnie kształt wykresu zależności położenia wahadła od czasu •   analizuje przemiany energii w ruchu wahadła matematycznego, stosując zasadę zachowania energii •   analizuje przemiany energii w ruchu ciała pod wpływem siły sprężystości (wagonik poruszający się bez tarcia po poziomym torze) •   wskazuje punkty toru, w których ciało osiąga największą i najmniejszą (zerową) energię potencjalną sprężystości •   opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego do drugiego punktu ośrodka w przypadku fal na napiętej linie •   opisuje rozchodzenie się fali mecha-nicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii •   opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego do drugiego punktu ośrodka podczas rozchodzenia się fal dźwiękowych w powietrzu •   opisuje sposoby wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych, głośni-kach itd. •   samodzielnie przygotowuje komputer do obserwacji oscylogramów dźwięków •   rysuje wykresy fal dźwiękowych różniących się wysokością •   nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promie-niowanie nadfioletowe, promieniowa-nie rentgenowskie i promieniowanie gamma) •   podaje przykłady zastosowania różnych rodzajów fal elektromagnety-cznych •   informuje, że częstotliwość fali wysyłanej przez ciało zależy od jego temperatury •   wyjaśnia, jakie ciała bardziej się nagrzewają, jasne czy ciemne •   wyjaśnia zjawisko efektu cieplarnianego •   wyjaśnia zjawisko dyfrakcji fali •   wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnetycznych •   wyjaśnia rolę rezonansu w konstrukcji i działaniu instrumentów muzycznych •   podaje przykłady rezonansu fal elektro-magnetycznych
        ROZDZIAŁ IV. OPTYKA
        Uczeń •   wymienia przykłady ciał, które są źródłami światła •   wyjaśnia, co to jest promień światła •   wymienia rodzaje wiązek światła •   wyjaśnia, dlaczego widzimy •   wskazuje w otoczeniu ciała przezroczy-ste i nieprzezroczyste •   wskazuje kąt padania i kąt załamania światła •   wskazuje sytuacje, w jakich można obserwować załamanie światła •   wskazuje oś optyczną soczewki •   rozróżnia po kształcie soczewki skupiającą i rozpraszającą •   wskazuje praktyczne zastosowania soczewek •   posługuje się lupą •   rysuje symbol soczewki i oś optyczną, zaznacza ogniska •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez soczewkę oka •   opisuje budowę aparatu fotograficznego •   wymienia cechy obrazu otrzymywanego w aparacie fotograficznym •   posługuje się pojęciami kąta padania i kąta odbicia światła •   rysuje dalszy bieg promieni świetlnych padających na zwierciadło, zaznacza kąt padania i kąt odbicia światła •   wymienia zastosowania zwierciadeł płaskich •   opisuje zwierciadło wklęsłe •   wymienia zastosowania zwierciadeł wklęsłych •   opisuje zwierciadło wypukłe •   wymienia zastosowania zwierciadeł wypukłych •   opisuje światło białe jako mieszaninę barw (fal o różnych częstotliwościach) •   wymienia podstawowe barwy światła •   informuje, w jaki sposób uzyskuje się barwy w telewizji kolorowej i monito-rach komputerowych	Uczeń •   demonstruje zjawisko prostoliniowego rozchodzenia się światła •   opisuje doświadczenie, w którym można otrzymać cień i półcień •   opisuje budowę i zasadę działania kamery obskury •   opisuje różnice między ciałem przezroczy-stym a ciałem nieprzezroczystym •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko załamania światła •   demonstruje zjawisko załamania światła na granicy ośrodków •   posługuje się pojęciami: ogniska i ogniskowej soczewki •   oblicza zdolność skupiającą soczewki •   tworzy na ekranie ostry obraz przedmiotu za pomocą soczewki skupiającej, odpowiednio dobierając doświadczal-nie położenie soczewki i przedmiotu •   nazywa cechy obrazu wytworzonego przez soczewkę, gdy odległość przed-miotu od soczewki jest większa od jej ogniskowej •   rysuje promienie konstrukcyjne (wycho-dzące z przedmiotu ustawionego przed soczewką) •   nazywa cechy uzyskanego obrazu •   wymienia cechy obrazu tworzonego przez soczewkę rozpraszającą •   wyjaśnia, dlaczego jest możliwe ostre widzenie przedmiotów dalekich i bliskich •   wyjaśnia rolę źrenicy oka •   bada doświadczalnie zjawisko odbicia światła •   nazywa cechy obrazu powstałego w zwierciadle płaskim •   posługuje się pojęciami ogniska i ogniskowej zwierciadła •   opisuje skupianie się promieni w zwierciadle wklęsłym •   posługuje się pojęciami ogniska pozornego i ogniskowej zwierciadła •   wymienia zastosowania lunety •   wymienia zastosowania mikroskopu •   demonstruje rozszczepienie światła białego w pryzmacie (jako potwierdzenie, że światło białe jest mieszaniną barw) •   opisuje światło lasera jako światło jednobarwne •   demonstruje brak rozszczepienia światła lasera w pryzmacie (jako potwierdzenie, że światło lasera jest jednobarwne) •   informuje, że dodając trzy barwy: niebieską, czerwoną i zieloną, w różnych proporcjach, możemy otrzymać światło o dowolnej barwie •   informuje, że z podstawowych kolorów farb uzyskuje się barwy w druku i drukarkach komputerowych	Uczeń •   przedstawia graficznie tworzenie cienia i półcienia (przy zastosowaniu jednego lub dwóch źródeł światła) •   rozwiązuje zadania, wykorzystując własności trójkątów podobnych •   opisuje jakościowo zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków różniących się prędkością rozchodzenia się światła •   rysuje dalszy bieg promieni padających na soczewkę równolegle do jej osi optycznej •   porównuje zdolności skupiające soczewek na podstawie znajomości ich ogniskowych (i odwrotnie) •   opisuje doświadczenie, w którym za pomocą soczewki skupiającej otrzymu-jemy na ekranie ostry obraz przedmiotu •   wyjaśnia zasadę działania lupy •   rysuje konstrukcyjnie obraz tworzony przez lupę •   nazywa cechy obrazu wytworzonego przez lupę •   rysuje konstrukcyjnie obraz tworzony przez soczewkę rozpraszającą •   wyjaśnia pojęcia dalekowzroczności i krótkowzroczności •   porównuje działanie oka i aparatu fotograficznego •   wyjaśnia działanie światełka odblaskowego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy pozorne wytworzone w zwierciadle płaskim •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez zwierciadła wklęsłe •   opisuje bieg promieni odbitych od zwierciadła wypukłego •   demonstruje powstawanie obrazów za pomocą zwierciadła wypukłego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wypukłe •   wymienia cechy obrazu wytworzonego przez zwierciadła wypukle •   opisuje budowę lunety •   opisuje budowę mikroskopu •   opisuje zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu •   wymienia barwę światła, która po przej-ściu przez pryzmat najmniej odchyla się od pierwotnego kierunku, oraz barwę, która odchyla się najbardziej •   wymienia zjawiska obserwowane w przyrodzie, a powstałe w wyniku rozszczepienia światła •   bada za pomocą pryzmatu, czy światło, które widzimy, powstało w wyniku zmieszania barw •   informuje, że z połączenia światła niebieskiego i zielonego otrzymujemy cyjan, a z połączenia światła niebies-kiego i czerwonego – magentę •   wymienia podstawowe kolory farb	Uczeń •   wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym •   buduje kamerę obskurę i wyjaśnia, do czego ten wynalazek służył w przeszłości •   wyjaśnia, dlaczego niektóre ciała wydają się jaśniejsze, a inne ciemniejsze •   rysuje bieg promienia przechodzącego z jednego ośrodka przezroczystego do drugiego (jakościowo, znając prędkość rozchodzenia się światła w tych ośrod-kach); wskazuje kierunek załamania •   wyjaśnia, na czym polega zjawisko fatamorgany •   opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących przez soczewki skupiającą i rozpraszającą •   rozróżnia soczewki skupiające i rozpra-szające, znając ich zdolności skupiające •   wyjaśnia pojęcia obrazu rzeczywistego i obrazu pozornego •   rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzo-ne przez soczewkę w sytuacjach nietypowych (z zastosowaniem skali) •   rozwiązuje zadania dotyczące tworze-nia obrazu przez soczewkę rozpraszającą (metodą graficzną, z zastosowaniem skali) •   wyjaśnia, w jaki sposób w oczach różnych zwierząt powstaje ostry obraz •   opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła płaskiego •   opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej •   wyjaśnia powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim (wykorzystując prawo odbicia) •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła wklęsłego •   analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a nastę-pnie odbitych od zwierciadła wypukłego •   opisuje powstawanie obrazu w lunecie •   opisuje powstawanie obrazu w mikroskopie •   porównuje obrazy uzyskane w lunecie i mikroskopie •   wyjaśnia, z czego wynika barwa nieprzezroczystego przedmiotu •   wyjaśnia, z czego wynika barwa ciała przezroczystego •   wyjaśnia mechanizm widzenia barw •   odróżnia mieszanie farb od składania barw światła